Oddawany w ręce czytelników tom ma za zadanie przybliżyć podejście hierarchii Kościoła katolickiego do rzeczywistości politycznej Polski „ludowej”. Celem publikacji jest przedstawienie sytuacji biskupów w realiach komunistycznej władzy. Chodzi nie tylko o zaprezentowanie ich poglądów dotyczących sytuacji powojennej Polski, lecz także omówienie, w jaki sposób duchowieństwo, wierni i władze komunistyczne oceniali poglądy i postawę danego biskupa. W tomie znalazły się studia dot. m.in. kard. Adama Stefana Sapiehy, kard. Karola Wojtyły, kard. Franciszka Macharskiego, bp. Czesława Kaczmarka czy bp. Herberta Bednorza. Redaktor tomu wyraża nadzieję, że zebrane studia staną się inspiracją do podjęcia dalszych badań nad szeroko rozumianą działalnością hierarchii kościelnej w rzeczywistości politycznej Polski „ludowej”. [opis z okładki]

Przebywający w Rzymie w 1631 roku ciężko chory książę Mikołaj Sapieha, wojewoda litewski i właściciel Kodnia, doznaje cudownego uzdrowienia przed obrazem Matki Bożej Gregoriańskiej. Jego prośba o podarowanie obrazu spotyka się z odmową papieża Urbana VIII. Książe z iście kmicicową fantazją porywa obraz i wywozi do Polski, aby w rodzinnym Kodniu oddawać mu cześć i dziękować Matce Bożej za odzyskane zdrowie. Za ten czyn zostaje wyklęty przez papieża. Zofia Kossak z właściwą sobie przenikliwością opisuje przemianę duchową bohatera z magnata-gwałtownika w pokutnika-pielgrzyma i pokazuje, w jaki sposób zbrodnia świętokradztwa może się stać błogosławioną winą. [opis wg okł.].

Hołownia i Prokop w elektryzującej rozmowie. Zderzenie dwóch odmiennych spojrzeń na religię, kulturę i świat mediów. Jezus jako marketingowiec, pożytki płynące z noszenia habitu, różnica między Bogiem a idolem, urok pieniędzy i problemy z wolną wolą - to tylko niektóre wątki tej zaskakującej konfrontacji. [opis wg empik.com].

Kardynał Henryk Gulbinowicz, w latach 19701976 administrator apostolski w Białymstoku, w latach 19762004 metropolita wrocławski, został zapamiętany przede wszystkim z czasu, kiedy posługiwał w stolicy Dolnego Śląska. Zapisał się w pamięci wiernych nie tylko jako ordynariusz archidiecezji wrocławskiej, ale również jako jeden z tych hierarchów, którzy od lat osiemdziesiątych XX w. wywierali znaczący wpływ na życie Kościoła polskiego. Był i jest postrzegany jako jeden z niewielu biskupów, który utrzymywał kontakty z opozycją antykomunistyczną i wspierał jej działalność. Te fakty i oceny uzupełnia niniejsza edycja źródłowa, która przybliża trwający od końca 1969 do października 1985 r. dialog operacyjny z funkcjonariuszy Departamentu IV MSW z ks. Gulbinowiczem. Początkowo, w latach 19701975, duchowny był traktowany przez nich jako kandydat na TW, później incydentalnie określano go jako kontakt operacyjny, raz jako kontakt poufny. Najczęściej jednak konwersacje z nim określano jako rozmowy operacyjne, rozmowy czy spotkania co świadczy o traktowaniu go jako kontaktu operacyjnego. Jednocześnie należy zaznaczyć, że w ewidencji operacyjnej w latach 19701986 ks. Gulbinowicz pozostawał zarejestrowany jako kTW. Wspomniane kontakty nie zostały dotychczas omówione w literaturze przedmiotu, pominięto także fakt uznawania abp. Gulbinowicza przez funkcjonariuszy SB za kontakt operacyjny, stąd potrzeba szczegółowego przedstawienia oraz opatrzenia aparatem krytycznym. To także początek realizacji zaprojektowanego w Komańczy programu duszpasterskiego Wielkiej Nowenny. Szczególnym wydarzeniem opisanym na kartach tego tomu jest podróż do Włoch wiosną 1957 r. Tom zawiera także relacje ze spotkań z ludźmi władzy - ostatnie dwa miesiące 1956 r. oraz rok 1957 to bowiem czas intensywnych kontaktów państwo - Kościół katolicki. [opis wg taniaksiazka.pl].

Komisja Wspólna przedstawicieli Rządu PRL i Episkopatu Polski, sięgająca korzeniami końca lat czterdziestych minionego stulecia, wciąż pozostaje jednym z najbardziej tajemniczych gremiów. W okresie PRL, szczególnie w latach osiemdziesiątych, to ciało porozumiewawcze odgrywało niepoślednią rolę w procesie normalizacji relacji państwo–Kościół; najbardziej wymiernym rezultatem jego prac w omawianej dekadzie były tzw. ustawy majowe. Ponadto na posiedzeniach Komisji wielokrotnie poruszano kwestie dotyczące sfery polityki wewnętrznej i zagranicznej Polski, kondycji kultury oraz stanu gospodarki. Po 1989 r. Komisja Wspólna stała się symbolem instytucjonalizacji relacji państwo–Kościół w naszym kraju i tym samym klamrą spajającą dwie epoki w dziejach polskiego Kościoła katolickiego. [ipn.gov.pl]

Biografia czeskiego księdza męczennika Josefa Toufara, proboszcza z Czyhoszczy na Wysoczynie. 11 grudnia 1949 r. podczas odprawianej przez niego w czyhoskim kościele mszy świętej kilkakrotnie poruszył się krzyżyk ołtarzowy. Władze uznały, że zostało to sfingowane przez Toufara. Księdza aresztowano i brutalnymi metodami zmuszano do tego, by przyznał się do skonstruowania oszukańczego mechanizmu, za pomocą którego rzekomo poruszał krzyżykiem. W wyniku tortur ks. Toufar zmarł, został potajemnie pochowany w zbiorowym grobie na d’ablickim cmentarzu w Pradze. [www.azymut.pl, 2019]

Urząd Prymasa sprawował w najtrudniejszym dla Polski czasie – czasie represji, walki z religią i Kościołem. Mimo to nauczył Polaków mądrej wiary a Kościół pokazał jako dom prawdziwej wolności. Troszczył się o każdego człowieka, chociaż na niego ciągle zastawiano pułapki. Jego życie i działalność to wielka manifestacja siły ludzkiego ducha i niezachwianej wiary. Był autorytetem wielu Polaków, mężem stanu, politykiem, Prymasem niezłomnym. Ale przede wszystkim był Wyszyński człowiekiem, który całe swoje życie oddał Bogu i Kościołowi. Nowe, poszerzone wydanie znakomitej książki Ewy Czaczkowskiej "Kardynał Wyszyński. Biografia", to portret kapłana, który dzięki swej niezłomnej postawie ocalił Kościół w Polsce. Autorka sięga do licznych niepublikowanych wcześniej dokumentów, do niemal całej zachowanej dokumentacji z lat uwięzienia prymasa. Analizuje donosy, które składano na niego w czasie uwięzienia. Pozwala zrozumieć jego relacje z komunistyczną władzą i opozycją demokratyczną. Pokazuje także nieznaną dotąd działalność Wyszyńskiego w czasie Soboru Watykańskiego II. Przede wszystkim jednak opisuje prawdziwego człowieka – pełnego niepokoju i wątpliwości, zatroskanego losami bliskich mu ludzi. Ta książka to niezwykła opowieść o jednym z najwybitniejszych Polaków XX wieku. [opis wg okł.].

Dla władz komunistycznych najważniejsze było nie dobro obywateli, lecz wprowadzanie idei ateistycznych, tzw. świeckiego państwa i walka z Kościołem katolickim oraz innymi związkami wyznaniowymi. Dążyły do całkowitego podporządkowania sobie hierarchii kościelnej i uzależnienia jej działań od decyzji władz partyjno-państwowych. To leninowsko-marksistowska partia kreowała politykę wyznaniową państwa i rościła sobie prawo do decydowania o sumieniach i życiu religijnym obywateli. Niniejsza publikacja ma ukazać trudną drogę Kościoła katolickiego w kształtowaniu tożsamości narodu, jego wpływ na odzyskanie wolności i budowanie przyszłości na polskiej ziemi w drugiej połowie XX w. [opis z ipn.gov.pl]

Marzeniem Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej było podarowanie młodzieży polskiej przystępującej do matury popularnego wykładu najnowszej historii Polski, w którym ujęto by szerzej niż w szkolnych podręcznikach zagadnienia szczególnie ważne dla narodowej pamięci. Wybrani przez Niego do realizacji tego zamierzenia historycy przedstawili osiągnięcia i niepowodzenia niepodległego państwa polskiego, odbudowanego w 1918 r. po ponadwiekowej niewoli, zmagania obywateli Rzeczypospolitej z niemieckim nazizmem i sowieckim komunizmem, a później społeczeństwa polskiego z powojennym zniewoleniem komunistycznym. Janusz Kurtyka uważał, że książkę tę powinni napisać młodzi historycy, którzy urodzili się w latach siedemdziesiątych i w dorosłość wkroczyli już w niepodległej Rzeczypospolitej, w których jednak problematyka najnowszej historii Polski budzi emocje, wrażliwość i przekonanie o konieczności upamiętnienia ludzi walczących o niepodległość przeciw totalitarnemu zniewoleniu.