Kardynał Henryk Gulbinowicz, w latach 19701976 administrator apostolski w Białymstoku, w latach 19762004 metropolita wrocławski, został zapamiętany przede wszystkim z czasu, kiedy posługiwał w stolicy Dolnego Śląska. Zapisał się w pamięci wiernych nie tylko jako ordynariusz archidiecezji wrocławskiej, ale również jako jeden z tych hierarchów, którzy od lat osiemdziesiątych XX w. wywierali znaczący wpływ na życie Kościoła polskiego. Był i jest postrzegany jako jeden z niewielu biskupów, który utrzymywał kontakty z opozycją antykomunistyczną i wspierał jej działalność. Te fakty i oceny uzupełnia niniejsza edycja źródłowa, która przybliża trwający od końca 1969 do października 1985 r. dialog operacyjny z funkcjonariuszy Departamentu IV MSW z ks. Gulbinowiczem. Początkowo, w latach 19701975, duchowny był traktowany przez nich jako kandydat na TW, później incydentalnie określano go jako kontakt operacyjny, raz jako kontakt poufny. Najczęściej jednak konwersacje z nim określano jako rozmowy operacyjne, rozmowy czy spotkania co świadczy o traktowaniu go jako kontaktu operacyjnego. Jednocześnie należy zaznaczyć, że w ewidencji operacyjnej w latach 19701986 ks. Gulbinowicz pozostawał zarejestrowany jako kTW. Wspomniane kontakty nie zostały dotychczas omówione w literaturze przedmiotu, pominięto także fakt uznawania abp. Gulbinowicza przez funkcjonariuszy SB za kontakt operacyjny, stąd potrzeba szczegółowego przedstawienia oraz opatrzenia aparatem krytycznym. To także początek realizacji zaprojektowanego w Komańczy programu duszpasterskiego Wielkiej Nowenny. Szczególnym wydarzeniem opisanym na kartach tego tomu jest podróż do Włoch wiosną 1957 r. Tom zawiera także relacje ze spotkań z ludźmi władzy - ostatnie dwa miesiące 1956 r. oraz rok 1957 to bowiem czas intensywnych kontaktów państwo - Kościół katolicki. [opis wg taniaksiazka.pl].

Publikacja przybliża postać Gustawa Morcinka, posła na sejm PRL w latach 1952-1956 i jego zmaganie z rzeczywistością tamtego okresu przez pryzmat dotąd niepublikowanych dokumentów. Widzi się pewien - w istocie dramatyczny - aspekt pełnienia przez Morcinka funkcji posła. Część bowiem prezentowanych w zbiorze listów stanowią pisma odmowne - odpowiedzi na jakieś prośby, te zaś odpowiedzi niejednokrotnie dowodzą wręcz nieskuteczności interwencji poselskich Morcinka, co uprzytamnia, jaka była rzeczywista pozycja posła na Sejm PRL. Listów z podziękowaniami kierowanymi bezpośrednio do niego znalazło się w badanym przez autorki korpusie tekstów niezbyt wiele, ale jest to fakt łatwo wytłumaczalny. Niewątpliwie autorki mają rację, konstatując w końcowej części swego szkicu, że „Morcinek znany był i ceniony przede wszystkim jako pisarz, którego książki budziły zaufanie i stąd wyrastał jego wielki autorytet. Dwa zwroty, bardzo nasycone semantycznie: ‘zacny’ i ‘przepiękne książki’, zawierają w sobie najkrótszą charakterystykę Morcinka. Tak go widzieli wyborcy - jako prawego człowieka i dobrego pisarza, jedno i drugie było ze sobą spójne i budowało zaufanie. Takiemu posłowi można było zaufać”. prof. dr hab. Jacek Kolbuszewski

Wojciech Bąk należał i ciągle należy do pisarzy prawie całkowicie nieznanych, zapomnianych, wyrugowanych z pamięci zbiorowej. Wśród literaturoznawców i historyków określany jako średnio utalentowany pisarz trzeciego, czwartego szeregu, usytuowany gdzieś na marginesie współczesnej literatury. Kochany w rodzinnym Ostrowie Wielkopolskim, pamiętany w Poznaniu, w którym mieszkał przez całe swoje dorosłe życie. Ale chyba tylko tam. Przez dziesiątki lat pisano o życiu Wojciecha Bąka stronniczo. Najczęściej powielano zniekształcane, a czasami zakłamywane przez wiele dziesięcioleci informacje o jego obłędzie (chorobie psychicznej), nienormalności, alkoholizmie i homoseksualizmie. [...] Mówiono i pisano o nim jako o ekscentryku nielubiącym ludzi, unikającym przyjaźni, gwałtowniku, nieznośnie pryncypialnym polemiście, "staroświeckim" samotniku przesiadującym całymi dniami przy zawalonym papierami biurku. To był jego własny świat - azyl, w którym mógł się czuć wolny i bezpieczny. Wśród książek, maszynopisów, ze stosem połamanych ołówków, z wychudzonym psem przybłędą u boku. [...] Zacierana przez ludzi i upływający czas "sprawa Wojciecha Bąka" kołatała się w głowach polskiej inteligencji powojennej, najczęściej zniekształcona, niedopowiedziana, nierzadko również świadomie zakłamywana. Z czasem stała się wyrzutem sumienia, który starano się zagłuszyć okazjonalnymi artykułami przypominającymi pisarza, jego zapomnianą twórczość i dramat, jaki mu zgotowały komunistyczne władze i część "kolegów po piórze".

Nigdy nie publikowane tajne pisma niemieckiego wywiadu i kontrwywiadu Abwehry tzw. raport gen. Gehlena o działaniach AK, został opracowany w ostatnich miesiącach II Wojny Światowej i miał posłużyć jako idealny wzorzec wojny partyzanckiej dla wycofującej się z terenów Polski armii niemieckiej. Wśród materiałów znalazła się również analiza sytuacji politycznej Polski tuż przed wybuchem wojny. Dokumenty o bezcennej wartości historycznej opatrzono komentarzami, archiwalnymi zdjęciami oraz skanami dokumentów.

Od 19 lutego do 31 sierpnia 1985 r. przy kościele pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Krakowie-Bieżanowie prowadzona była głodówka rotacyjna. Stanowiła ona formę protestu zorganizowanego w obliczu nasilających się represji przeciwko działaczom podziemnej „Solidarności”, a także wobec szkalowania kapłanów, którzy związani byli z opozycją. W wydanym na początku głodówki oświadczeniu żądano od władz PRL poszanowania wolności słowa, zaprzestania ataków na Kościół katolicki w Polsce i prześladowania jego kapłanów, uwolnienia więźniów politycznych, zaniechania aresztowań i skazywania za poglądy polityczne, bicia zatrzymanych, szykanowania ich psychicznie, wyrzucania z pracy, stosowania haniebnej i bezprawnej kary banicji. Uczestnicy protestu wystosowali wiele apeli, rezolucji i odezw do władz i społeczeństwa oraz listów do hierarchów kościelnych, w tym do Jana Pawła II. Wyjątkową inicjatywą było odsłonięcie i poświęcenie w bieżanowskiej świątyni tablicy upamiętniającej ofiary zbrodni katyńskiej. Szerokim echem odbiła się uroczystość złożenia na cmentarzu bieżanowski ziem z pól bitewnych i miejsc straceń Polaków. Oba te wydarzenia nagłośniły protest nie tylko w wymiarze lokalnym, lecz także ogólnokrajowym. Łącznie wzięło w nim udział 387 osób z 67 miejscowości. [https://ipn.gov.pl]

„Tatuś Wasz jest w Rosji… Listy kieleckich katyńczyków to zbiór korespondencji wytworzonej i wysłanej przez ofiary Zbrodni Katyńskiej. Prezentowana kolekcja składa się z listów i kart pocztowych adresowanych głównie do rodzin, przyjaciół i znajomych. Kilka z nich to przesyłki wytworzone w pierwszych dniach II wojny światowej. Zasadniczą część zbioru stanowi korespondencja wysłana z sowieckich obozów jenieckich pomiędzy 20 listopada 1939 r. a początkiem kwietnia 1940 r. Publikacja prezentuje źródła stosunkowo rzadko wykorzystywane w badaniach Zbrodni Katyńskiej. Powodem jest głównie niewielka liczba zachowanych zabytków oraz ich rozproszenie. Większość prezentowanej korespondencji pochodzi bowiem z prywatnych archiwów rodzin ofiar. Bardzo osobista treść listów rzuca zupełnie nowe światło na zbrodnię oraz ofiary. Dostrzegamy ludzi z ich systemem wartości, ideałami, troskami, uczuciami, lękiem o najbliższych i o losy Ojczyzny. Z listów wyłania się również obraz warunków panujących w obozach jenieckich oraz wizerunek osadzonych - ich nastroje, postawy, zachowania. Dostrzegamy dowody działań służb sowieckich, próby oddziaływania na jeńców oraz na ich rodziny. Korespondencja, w połączeniu z innymi źródłami, daje pełniejszy obraz losów polskich jeńców wojennych w trwającym ponad pół roku okresie niewoli sowieckiej - od pojmania we wrześniu 1939 r. do egzekucji w kwietniu i maju 1940 r.

Zaułek Corvina 1956 Gergelya Pongrátza – to osobiste wspomnienia jednego z dowódców bojowników o suwerenność narodową Węgier podczas rewolucji w październiku 1956 roku. Książka jest wartościową lekturą dla tych, którzy chcą zyskać wgląd w walki na ulicach Budapesztu. Z zapisków autora przebija podniosła i budująca atmosfera tamtych dni, przepełnionych ofiarnością, odwagą i nadzieją. Gergely Pongrátz (1932–2005) urodził się w rodzinie inteligenckiej w siedmogrodzkim mieście Szamosújvár (obecnie Gherla w Rumunii). Jego ojciec był burmistrzem tego miasta, które w 1940 roku na kilka lat powróciło do Węgier. Po drugiej wojnie światowej rodzina przeprowadziła się do Soroksáru, który wkrótce został jedną z dzielnic Budapesztu. Ukończył gimnazjum rolnicze i do jesieni 1956 roku pracował jako agronom. Po wybuchu rewolucji 23 października wraz z pięcioma braćmi przyłączył się do zaułka Corvina – najbardziej znanego zbrojnego oddziału powstańców, walczącego przeciwko wojskom sowieckim, gdzie wybrano go na głównego dowódcę. Po stłumieniu rewolucji opuścił kraj, mieszkał w Hiszpanii i Stanach Zjednoczonych. W 1991 roku na stałe powrócił na Węgry. [opis wg okł.].